معماری کسب و کار در قراردادهای نفتی IPC
وزارت نفت ایران با شرکت های اکتشاف و تولید (E&P) نوعی قرارداد خاص می بندد که با نام قراردادهای نفتی ایرانی (Iranian Petroleum Contract ) یا با سرواژۀ IPC معروف است.
بر طبق این نوع قراردادهای نفتی، اکتشاف، تولید، توسعه، بهره بردای و فروش نفت و مالکیت مخازن به مدت 20 تا 25 سال به پیمانکار نفتی که یک شرکت اکتشاف و تولید است، واگذار می گردد.
حجم این قراردادها به همراه ملحقات آن بسیار زیاد است و مخاطبان آن از دپارتمان های حقوقی، برنامه ریزی و کنترل پروژه، مدیریت پروژه، خرید و تدارکات و … معمولاً برای اشراف و تسلط بر آنها سردرگم و گیج می شوند. اگرچه متولی این قراردادها را به دپارتمان حقوقی می دهند، اما واحد حقوقی به دلیل فقدان تفکر سیستماتیک و تنها با اشراف بر قوانین موضوعۀ کشور به تفسیر و در ادامه به مکاتبه با وزارت نفت می پردازد.
واحد برنامه ریزی و کنترل پروژه، مجبور است رئوس این قرارداد را به عنوان تسک های خلاصه شده (Summary Task) وارد نرم افزار های پریماورا نماید. واحد خرید و تدارکات نیز به صورت جسته و گریخته، بخش هایی از این قراردادها را که باید در مورد مکانیزم خرید کالا باشد، با همراهی واحد حقوقی یاد می گیرد و در بسته های مناقصه ای خویش به کار می بندد. مدیران پروژه نیز مجبور هستند هر آنچه که از سمت حقوقی به آنها اعلام می شود، در رئوس کارهای خویش قرار دهند.
اما این ها کافی نیست. شرکت های اکتشاف و تولید می توانند به دنبال یک متدولوژی باشند که تمام خواسته ها و نیازهای دپارتمان های فوق را از این قراردادها، به صورت یکپارچه و End to End ارایه نماید و تمام سازمان را به یک فهم مشترک برساند.
این متدولوژی، معماری کسب و کار (Business Architecture) نامیده می شود. معماری کسب و کار می گوید برای آنکه بتوانم قراردادهای IPC را به یک فهم مشترک و به صورت سرلوحۀ کار سازمانی پرسنل پروژۀ خویش قرار دهم، با مجموعه ای از نگاشت ها (Mapping) یا الگوواره (Blueprint) شروع می کنم تا بتوانم به سناریوی مدنظر خویش که اکتشاف و تولید (Exploration and Production) است، دست پیدا نمایم.
شکل بالا به خوبی، نقشۀ کار معماری کسب و کار را نشان می دهد. معماری کسب و کار تلاش می کند که مؤلفه های کلیدی خویش را که در داخل دو دایره هم مرکز مشاهده می گردند بر روی قراردادهای IPC نگاشت بزند. این نگاشت ها کمک می کنند تا بتوان از دل این قراردادها، یک کلیت قابل درک برای همۀ افراد سازمان به ارمغان بیاورد. به طوریکه واحدهای حقوقی، برنامه ریزی، مدیریت پروژه، عملیات مهندسی و … می توانند به یک درک مشترک برسند و در خوانش قراردادها کمتر دچار اختلاف، پراکندگی آرا و تفسیر های متنوع شوند.
نگاشت های فوق با همدیگر ارتباط و تعامل دارند. معمار کسب و کار در قراردادهای IPC قبل از شروع به کار یک نقشه کلی از این ارتباطات که آن را متامدل (Meta model) می نامیم، تهیه می کند. در متامدل می فهمیم که هر نگاشت چگونه با نگاشت های دیگر در ارتباط است و محتویات هر نگاشت چگونه با نگاشت های دیگر تحت پوشش قرار می گیرد.
معماری کسب و کار کمک می کند که شرکت های E&P بتوانند استراتژی های خویش را که محقق ساختن پروفایل تولید است، با طرح ریزی مجموعه ای از نگاشت ها به سامان برسانند.
شرکت های اکتشاف و تولید در صورتیکه تمایل دارند با معماری کسب و کار در قراردادهای IPC آشنا شوند، می توانند با مجموعۀ دکتر کسب و کار در ارتباط باشند. دوره فوق به صورت سازمانی و حضوری در شرکت های فوق یا در سایت آنها برگزار خواهد شد.
